بازار فروش اشیا ارزان قیمت یا دست دوم برای من تازگی داشت. آنجا مردم وسایل دست دوم خود را به معرض فروش می‏گذارند. پوشاک، کتاب و لوازم برقی روی یک میز در حیاط و یا مقابل خانه در خیابان قرار دارند و به فروش می‏رسند. این که می شود در آن جا در مورد قیمت چانه‏ زد و به این ترتیب وارد گفتگو شد خوب است. چنین چیزی در کشور من ممکن نیست. آدم خجالت می کشد چیزهای دست دوم خود را به دیگران بفروشد. ولی در آلمان چنین چیزی امری عادی است. مردم کوشش می کنند کالاهای کهنه خود را فورا دور نریزند و بچه‏ های خود را نیز این گونه تربیت می‏کنند

طه اهل عراق

در اینجا تمیز کردن بینی در حضور دیگران معمول است. ولی در سوریه این کار بسیار بد تلقی می‏شود. کسی این کار را نمی کند. من برای تمیز کردن بینی به بیرون از اتاق و یا به بالکن می‏روم. ولیکن ما به این امر عادت کرده ایم که مردم این جا این کار را در داخل اتاق انجام دهند

فرهاد اهل سوریه

حفظ اسرار بیمار درعراق یک واژه نا آشناست. گاهی سه یا چهار بیمار همزمان با هم وارد اتاق پزشک می‏شوند و همه آنها می توانند حرف‏های پزشک با بیماران دیگر را بشنوند. این کار در عراق معمول است. در آلمان چنین چیزی به علت موظف بودن پزشک به حفظ راز بیماران قابل تصور نیست. این موضوع در آلمان برای من تازه بود. این مهم است که انسان همه چیز را بتواند به پزشک بگوید و به او اعتماد داشته باشد. هر فردی می داند که پزشک راز او را به کسی نخواهد گفت و از این جهت نباید ترس و نگرانی داشته باشد

طه اهل عراق

برای واکسیناسیون در آلمان دفترچه ویژه ای وجود دارد که توسط پزشک کنترل می‏شود. واکسیناسیون در آلمان نسبت به کشور ما جدی‌تر اجرا می‏شود. به نظر من این کار بسیار خوبی است زیرا انسان احساس ایمنی می کند. دخترم را به تازگی واکسن زدند

فرهاد اهل سوریه

در کشور من انسان می‏تواند در کوچه و بازار هر روز با ده نفر آشنا شود، اما در آلمان شاید بتوان در عرض ده سال با یک نفر آشنا شد. باید حتماً مناسبتی وجود داشته باشد: مانند یک باشگاه یا یک مراسم یا یک سازمان. من هفته ای دو تا سه بار به یک باشگاه بین ‏المللی جوانان در مونیخ می‌رفتم تا با آدم ها در این باشگاه آلمانی صحبت کنم. آدم باید کنجکاو باشد و سوال کند. موزیک بسیار مهم است، باشگاه های ورزشی یا انجمن های فرهنگی اهمیت زیادی دارند. آنجا‏ می‏توان با آدم های دیگر آشنا شد. آدم نباید در خانه بماند

طه اهل عراق

ما پس از ورود به آلمان، ابتدا در یک شهر کوچک بودیم. آنجا انسان‏هایی بودند که به ما کمک کردند. یک خانم مسن ما را برای صبحانه به خانه خود دعوت کرد و ما تمام روز را با او به سر بردیم. افراد دیگری نیز به ما در مورد نظام آلمان، کودکستان ها، پزشک ها و آموزش فنی و حرفه ای اطلاعاتی دادند. در اینجا افراد زیادی وجود دارند که به انسان کمک می‌کنند

مارهاریتا اهل اوکراین

پسر من تمام روز در کودکستان است. او هنوز آلمانی نمی‏داند ولیکن احتمالاً کمی می‏فهمد. او واژه های «تشکر» و «اجازه دارم...» را می‏گوید و واژه «مرتب کردن» را می‏شناسد. او گام به گام حرف زدن را یاد خواهد گرفت. این امر همراه با بچه‏ ها ساده ‌تر است

مارهاریتا اهل اوکراین

ما با پسرمان به آلمان آمدیم. او چهار سال دارد و تا به حال آلمانی یاد نگرفته است. او چند کلمه بلد است ولی نمی‏تواند روان صحبت کند. فراگیری زبان آلمانی بسیار مهم است. ما می‏خواهیم اینجا زندگی و کار کنیم، به همین خاطر باید آلمانی یاد بگیریم

مارهاریتا اهل اوکراین

زمانی در همسایگی یک سرایدار زندگی می کردم. این امر برای من نیز یک تجربه جدید بود. من نمی‏دانستم که او اصلا چه کار و وظایفی دارد. یک روز هنگام ظهر باید با دستگاه دریل در منزل کار می‏کردم که او در زد و گفت که من در آن موقع روز به علت استراحت ظهرگاهی اجازه این کار را ندارم. اگر چیزی خراب است باید به او اطلاع دهم. او یک بار پریز برق من را تعمیر کرد

طه اهل عراق

زمانی که ما در مرکز شهر زندگی می‏کردیم یکبار جشن همجنس‏گرایان برگزار شد. چنین چیزی در اوکراین وجود ندارد. در اوکراین نیز افراد همجنس‏گرا وجود دارند، ولی آنها به طور آشکار در باره آن صحبت نمی‏کنند. چنین چیزی برای ما معمول نیست و پذیرفتن آن نیز برای ما کمی دشوار است. چنین افرادی وجود دارند و من مخالفتی با آنها ندارم، ولی این که آنها این امر را آشکارا نشان می دهند امری غیر معمول است

مارهاریتا اهل اوکراین

چیزهای جدیدی وجود داشتند که باید به آنها عادت می‏کردم. به عنوان مثال ما برای نخستین بار که در بخشداری بودیم کارمند آن جا گفت: خانم من باید جایی را امضا کند. وقتی که کار ما تمام شد من گفتم: "ولی من هنوز امضا نکرده ‏ام". کارمند گفت که یک امضا کافی است. چنین چیزی در سوریه ممکن نیست. در آنجا همیشه مرد امضا می‌کند

فرهاد اهل سوریه

یکی از دوستان من پدر شد و از مرخصی مربوط به خانواده‌هایی که صاحب فرزند می‌شوند استفاده کرد. او در خانه ماند، زیرا زنان نیز حق دارند به فعالیت شغلی خود ادامه دهند. هیچ مردی در کشور ما حاضر به انجام این کارنیست

فرهاد اهل سوریه

در آلمان مردم گشاده‌رو نیستند و اغلب از از انسان فاصله می‏گیرند. در آسانسور نیز با هم صحبت نمی‏کنند. آنجا فقط "سلام" و "خداحافظ" گفته می‏شود. در عراق مردم با همسایه ها بیشتر تماس دارند، با هم صحبت می‏کنند و چای می‏نوشند. من آدمی گشاده‌رو هستم و دوست دارم با دیگران معاشرت ‏کنم. واکنش برخی از افراد به این امر مثبت بود و واکنش برخی دیگر نه چندان. آنها پیش خود فکر می کردند: "او از من چه می‏خواهد؟" بعدها متوجه ‌شدم که باید خودم را کنترل کنم و مواظب باشم که مردم رفتار مرا اشتباه نفهمند

طه اهل عراق

همسایه‌های ما آلمانی هستند. ما همدیگر را زیاد نمی‏بینیم. آنها کار می‏کنند و ما به کلاس زبان آلمانی می‏رویم. وقتی پستچی بسته‌ای را می‏آورد، ما کمی به یکدیگر کمک می‏کنیم. اگر من در خانه باشم، بسته آنها را تحویل می‏گیرم و وقتی آنها در منزل باشند بسته من را تحویل می‏گیرند

مارهاریتا اهل اوکراین

در آلمان می‏توان همه چیز را در خیابان و یا قطار شهری گفت. تا کنون هرگز کسی نگفته است: "این تابو است، تو نباید این حرف را بزنی." پریروز در تلویزیون برنامه طنزی در مورد انگلا مرکل، صدراعظم آلمان، دیدم. چنین چیزی در کشور ما تابو است. هیچ کس حق ندارد رئیس جمهور و یا کارمندان دولت را مورد انتقاد قرار دهد؛ این کار ممنوع است. در غیر این صورت به زندان می افتید. در آلمان آزادی جایگاه و ارزش والایی دارد

فرهاد اهل سوریه

من سی سال پیش شروع به نوشتن کردم. در عراق آزادی مطبوعات وجود نداشت و من مجبور بودم مخفی شوم و اجازه انتشار نوشته‏ های خود را نداشتم. کسی اجازه انتقاد نداشت و حق نداشت نظر دیگری داشته باشد. من در آلمان دیدگاه‏های خود را می‏نویسم و بزودی یک وبلاگ نیز خواهم داشت. دراینجا هر فردی اجازه دارد در مورد همه چیز صحبت کند. این امر در قانون اساسی آلمان نیز آمده است. اینجا انتخابات وجود دارد و صدراعظم هم چنانچه مجددا انتخاب نشود نمی تواند در سمت خود باقی بماند. رییس جمهور نیز اجازه ندارد مادام العمر در سمت خود باقی بماند. من به قانون اساسی آلمان احترام می گذارم و به نظرم بسیار خوب است که ما در آلمان این قانون اساسی را داریم

طه اهل عراق

به نظر من خوب نیست که مردم آلمان زیاد به کلیسا نمی‏روند. اما این امرانتخاب خودشان است. اینجا هیچ کس نمی‏تواند فرد دیگری را مجبور کند که به کلیسا برود

مارهاریتا اهل ترکیه